2 maart 2023 – Silvia Koning-Lindeboom, ondernemer, straatfotograaf, ‘constructive artist and rebel’, ‘lifestyleguide’… Het is lastig haar in een hokje te plaatsen. Maar dat is ook precies wat ze wil, en waarvoor ze strijdt: dat ze gezien wordt als mens, niet als een verkeerd vinkje bij een hokje in een klemmend systeem. Haar strijd tegen het systeem duurt al meer dan 13 jaar. En waarschijnlijk veel langer, gezien het gevecht dat ze dagelijks voerde om de juiste medische zorg en veiligheid te krijgen voor dochter Emma.
Dankzij Emma leerde ik Silvia kennen: voor de Aanpak Met Andere Ogen schreef ik in 2021 Het leven van Emma: een bloedstollend verhaal. Meteen was duidelijk: hier spreekt een eigenzinnige, krachtige en trotse moeder. Sindsdien volg ik haar, vooral via LinkedIn, waar ze dagelijks berichten plaatst om aandacht te vragen voor haar strijd. Of eigenlijk vooral: om gezien en erkend te worden.
Succesvol ondernemer
Wat er precies gebeurd is, is nog niet zo eenvoudig uit te leggen. In de jaren negentig was ze een succesvol vrouwelijke ondernemer en kostwinner. Samen met een vrouwelijke zakenpartner had ze een kledingwinkel voor het hogere segment in Purmerend. Dankzij een vader die in de verzekeringen zat, had Silvia haar beroep, handelaar in confectie, goed verzekerd. Achteraf was dat een wijs besluit, want in 2007 werd ze ernstig ziek: ze kreeg sarcoïdose, een longaandoening waardoor ze haar kledingzaak moest opgeven. Ze deed een beroep op haar schadeverzekering. Dat ging goed, totdat ze in 2010 uit naam van de Belastingdienst een brief kreeg van haar verzekeraar die haar wees op een wettelijke verplichting: haar verzekering werd per onmiddellijk omgezet in een inkomensverzekering. Als ze de brief niet zou tekenen zou dit grote nadelige gevolgen hebben. Dit betekende dat ze over de schade-uitkering die ze kreeg nu ineens loon- en zvw-belasting moest betalen. Haar schade-uitkering kreeg ze daarvoor bruto uitbetaald. Nu hield ze beduidend minder over omdat ze nog maar een nettobedrag kreeg, alsof ze een verkapt dienstverband had bij haar verzekeraar, terwijl ze toch echt niet in loondienst was geweest.
De kern van het probleem, en de grote onrechtvaardigheid, is dat ze nooit een inkomensverzekering heeft afgesloten, maar twee schadeverzekeringen, die aan elkaar gekoppeld waren. Volgens de polisvoorwaarden kon ze, wanneer dat nodig was, aanspraak maken op een verhoogde uitkering vanuit de AAW/WAO of de verplichte WAZ, waar ze ook premie voor betaalde. Deze wetten werden rond 2010 afgeschaft en de WIA, IVA en Wajong kwamen ervoor in de plaats. Deze nieuwe wetgeving werd echter gemaakt voor werknemers en jonggehandicapten, en niet voor vrouwelijke zelfstandigen als Silvia met een beroeps-AOV, terwijl Silvia toch echt een ondernemer was, en nog steeds is. Ze komt niet voor in de systemen van het UWV en de gemeente, waardoor zij geen beroep kan doen op om- of bijscholingsregelingen of andere hulp naar werk die bedoeld is voor vrouwen zoals zij.
‘Ik besta alleen als verdienmodel’
“Het komt erop neer”, zegt ze, “dat ik alleen besta voor de belastingdienst als verdienmodel en niet in het juiste hokje voorkom volgens onze systemen, maar dat ik wel gedwongen word om tot mijn 60ste deze onrechtmatige belastingen te blijven betalen waarvoor geen enkele wettelijke grondslag of basis binnen de sociale zekerheid bestaat. Want over een schadeverzekering hef je geen belastingen. Belastingen worden alleen geheven krachtens een bestaande wet, niet op basis van afgeschafte wetgeving. Toch doen ze dat, door een juridische fictie die ze hebben gecreëerd, met een een-tweetje tussen Belastingdienst en verzekeraar. Concreet betekent dit dat ik al jarenlang bestolen word omdat niemand de Belastingdienst controleert en vrouwelijke ondernemers zo in de anonimiteit belanden. Het gaat inmiddels om veel geld en om grote immateriële schade. Ik ga net zo lang door tot alles is rechtgezet, ze hun fouten op papier hebben erkend, alles is terugbetaald, ze hun excuses hebben aangeboden aan mij en misschien wel alle andere mensen die in een soortgelijke situatie zitten.”
Collecteren voor de massa
Met haar werk als straatfotograaf, met haar kunstwerken onder de naam Truus van Gogh en haar dagelijkse verhalen op de sociale media, ‘collecteert ze voor de massa’, zoals ze het zelf omschrijft. Ze is niet uit op het geld, wel op erkenning, zodat ze opnieuw kan beginnen met een schone lei. Ze wil gezien worden als mens en accepteert niet dat mensen voor de overheid niet veel meer zijn dan een streepjescode of geheim nummer in een ondoorgrondelijk computersysteem. Ook op de ministeries weten ze dat er hiaten zitten in de wetten en systemen, dat mensen buiten de boot vallen, maar het is niet de bedoeling dat dit te veel aandacht krijgt. Het beeld moet zijn: alles klopt. Dat dit steeds lastiger wordt om vol te houden, werd duidelijk in het toeslagenschandaal, en de duizenden ‘verdwenen kinderen’ die uit huis zijn geplaatst en in ‘de systemen’ niet meer zijn terug te vinden.
Silvia’s verhaal zal op een gegeven moment gehoord worden, daar is ze van overtuigd. Ze is al doorgedrongen tot de ‘senior beleidsmedewerker inkomenswaarborg’ van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Wat ze wil is om de tafel met Mark (Rutte), met Sigrid (Kaag), met Karien (van Gennip) en ook met de koning erbij (met wie Silvia haar longaandoening sarcoïdose deelt). Het is tijd voor een Ministerie van Kleine Zaken, zoals Silvia het omschrijft, in navolging van de Middelburgse historicus Pieter de la Rue die aan het eind van de 16e eeuw in het pand woonde waarin Silvia en haar man sinds april 2019 Bed & Breakfast Montancourt runnen. Het Ministerie van Kleine Zaken kan individuele gevallen oplossen door deze te toetsen aan artikel 1 van de Grondwet, en mensen weer als mens te gaan behandelen. Dat is de kern van wat Silvia drijft: dat de overheid erkent dat ieder mens een parel in zich draagt. Of zoals Truus van Gogh het omschrijft: wie ben je als niemand luistert?